Skip to main content

Soğuk Savaş Döneminde Caz

Alper Maral

Atom bombasından toplama kamplarına, izansız şiddeti, görülmedik dehşeti, vahşi yıkımlarıyla 2. Dünya Savaşı, şüphesiz insanlığın en çok utanç duyması gereken sayrılarından, hatalarındandır.

22 Ekim 2022
Cumartesi – 17:00

Bugün dahi pek ders alınmışa benzemediği aşikâr; ne var ki, bir süre, bunun kısmî farkındalığıyla topla, tüfekle—ya da termonükleer bombalarla—sadece topyekun kaybedilebileceği; “savaşlarda kazanan tarafın olmadığı” düsturuyla tüm dünyanın bir anda yok olabileceği idrak edilmiş, bu dalaş biraz olsun “soğutulmaya” çalışılmıştır. Peşi sıra “İki Kutuplu” hâle gelen dünya, siyaset-bilimde “dehşet dengesi” denen, hem hassas hem de bir o kadar kaba alârm sistemiyle yeni bir gerilim hattına çekilmiş, taze tecrübeyle, savaşların olmazsa olmazı sayılan propaganda en temel silâh olarak öne çıkmış. Kültür – sanat başta, olumlanası her türlü yaşamsal öğe bu denkleme katılmış; çoğulcu, özgürlükçü, iletişimsel ve enerjik doğasıyla caz da hemen araçsallaştırılmış, tabiî. İşin en güzel yanı, formülün geri teptiği yerlerde: 1945 – 1989 arası dönemde caz görülmedik bir biçimde çeşitlenmiş, zenginleşmiş. Artçı sarsıntıları bugünlere de varan upuzun bir hikâyenin kısa, şarkılı-sözlü özeti…

H. Alper Maral

Caz Araştırmaları alanında 30 küsur tezin danışmanlığını ve birbirinden nitelikli birçok genç müzisyenimizin hocalığını üstlenmiş, müzikolog ve besteci Alper Maral, başat amacını “köprü ya da tercüman olmak” şeklinde özetliyor; hâlen Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi (Caz Yüksek Lisans Programı), Bilgi Üniversitesi İletişim fakültesi akademik ve idarî görevlerinin en yoğun olduğu yerler arasında. Akdeniz Çağdaş Müzik Festivali, Asyalı Kompozitörler Festivali mutfağında yer aldığı; Yıldız Elektronik Müzik Festivali ve Yıldız Yeni Müzik Festivali bizzat çekip-çevirdiği önemli etkinlikler arasında; TRT Radyo-3’te, yapımcılığını üstlendiği Ses Örgüsü programını ise çok önemsiyor: 8 yıldır meraklı dinleyicilerine ısrarla “alışılmadık sesler, nadir kayıtlar” ulaştırıyor.